ျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံႏွင့္ ပတ္သတ္သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ား၊ ျငိမ္းခ်မ္ေရးႏွင့္ ပတ္သတ္၍ေရွ႕ဆက္သြားမည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားႏွင့္ ပတ္သတ္ျပီး ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ အစိုးရဘက္မွFacilitator အျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့ျပီး၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ ျငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး လုပ္ငန္းဗဟိုဌာန (MPC) မွ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ဌာန ဒါရိုက္တာ ဦးေအာင္ႏုိင္ဦးႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းထားသည္မ်ားကို ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပ အပ္ပါသည္။
ဝင္းေဇာ္ႏုိင္
.
ေမး ။ ပထမအၾကိမ္က်င္းပခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံရဲ႕ အားသာခ်က္ အားနည္းေတြက ဘာေတြျဖစ္မလည္း သိခ်င္ပါတယ္ခင္ဗ် ေျပာျပေပးပါ ။
.
ေျဖ ။ အားသာခ်က္ေတြကေတာ့ အမ်ားၾကီးပဲဗ်၊ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆုိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတၾကီးက ေျပာတယ္မုိ႔လား အဲဒါဘာလည္းဆုိေတာ့ ႏုိင္ငံေရး ယဥ္ေက်းမႈသစ္ေပါ့ဗ်ာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမယ္ ညွိႏိႈင္းမယ္ တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ သေဘာထားမတူရင္လည္း သေဘာထားေတြကို ေလးစားမယ္ အၾကမ္းမဖက္ဖုိ႔ဆိုတဲ့ဟာေပါ့၊ အဲဒီကိစၥက ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံမွာ ေတြ႔ရတာေပါ့။ ဆိုလုိတာကေတာ့ အရင္တုန္းက ရန္သူေဟာင္းေတြေပါ့ဗ်ာ အစိုးရနဲ႔ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြနဲ႔ အျမင္သေဘာထား မတူတဲ့ လူ (၇၀၀) ဟာ တစ္ေနရာထဲမွာ လာျပီးေတာ့ ပထမဦးဆံုးအၾကိမ္ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကိုပဲ ျဖစ္ေစ၊ လံုျခံဳေရး ကိစၥပဲ ျဖစ္ေစ၊ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥရပ္မ်ားကို လြတ္လပ္ပြင့္လင္းစြာ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ေဆြးေႏြးခြင့္ရတယ္ေပါ့။ ဒါဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ သမိုင္းမွာ ပထမဦးဆံုးျဖစ္တယ္လုိ႔လည္း ေျပာလုိ႔ရတယ္။
.
တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္က ရန္မမူၾကဘူး၊ စားပြဲဝိုင္းထဲမွာလည္း တရားဝင္ ေဆြးေႏြးသလုိ ျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံကို ထြက္ၾကည့္လုိက္လုိ႔ ရွိရင္ အျပင္မွာလည္းဘဲ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ စကားေတြေျပာ ေဆးလိပ္ေတြေသာက္ ေကာ္ဖီအတူေသာက္ ထမင္းအတူစား စသျဖင့္ ဒီဟာေတြဟာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ႏုိင္ငံရဲ႕ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးအတြက္ ဖက္ဒရယ္စနစ္အတြက္ အင္မတန္လုိအပ္တဲ့ ရင္ႏွီးမႈေတြပဲ ဆုိေတာ့ ဒီျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံၾကီးက အရမ္းေကာင္းတယ္ေပါ့ဗ်ာ။
.
ေမး ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံၾကီးမွာ အားနည္းခ်က္ေတြကေကာ ဘာေတြ ေတြ႔ရလည္းခင္ဗ်။
.
ေျဖ ။ အားနည္းခ်က္ကေတာ့ အခ်ိန္ကသိပ္မရွိဘူးဗ်၊ ဘာလုိ႔ဆုိ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ အခ်ိန္မရွိဘူးဆုိတာ ရက္ (၉၀) အတြင္းမွာ လုပ္ရမယ္ဆုိတာက တုိင္းရင္းသားေတြက ယံုၾကည္မႈ မရွိတဲ့အေပၚမွာ စိုးရကဆီက ေတာင္းဆုိတာကို အစိုးရက တုန္႔ျပန္တာ အဲဒီေတာ့ ရက္ (၉၀) အတြင္းမွာ မရ ရေအာင္လုပ္ရတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အခ်ိဳ႕မွာ လုိအပ္ခ်က္ေတြရွိသြားတာ၊ ေဆြးေႏြးတဲ့ ကိစၥေတြမွာ တစ္ခ်ိဳ႕ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ မေဆြးေႏြးႏုိင္ဘူးေပါ့ေလ၊ ဘာျဖစ္လုိ႔ဆုိ အခ်ိန္က (၅) ရက္ဘဲ ရတာကိုး၊ ျပင္ဆင္မႈေတြလည္း နည္းနည္းေလး လုိသြားတာေပါ့ေနာ္၊ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ ဒီျငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲၾကီးကို ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ ပူးတြဲေကာ္မတီေပါ့ဗ်ာ UPDJC ကေနျပီးေတာ့မွ ဦးေဆာင္ျပီးေတာ့ လုပ္ရမွာေပါ့၊ သူက အတြင္းေရးမွဴးအဖြဲ႔ ဖြဲ႔ရမွာ အခ်ိန္မရွိတဲ့အတြက္ မဖြဲ႔ႏုိင္လုိက္ဘူးေပါ့ဗ်ာ၊ ဆိုေတာ့ ဒါေတြက ေနာက္ျပန္လုပ္ရမယ့္ ကိစၥေတြေပါ့၊ အတြင္းေရးမွဴး အဖြဲ႔မရွိတဲ့အခါမွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ MPC ရယ္ လက္နက္ကိုင္တုိင္းရင္းသား အင္အားစုေတြရယ္ သက္ဆုိင္ရာအဖြဲ႔အစည္းေတြ ေပါင္းျပီးလုပ္လုိက္က်တာေပ့ါဗ်ာ ဆုိတဲ့အတြက္ စီမံခန္႔ခြဲမႈ ပိုင္းမွာေတာ့နည္းနည္း အားနည္းသြားတာေပါ့ဗ်ာ၊ ဒါေပမယ့္ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္နဲ႔ ျပီးသြားပါတယ္။
.
ေမး ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲတုန္းက ေဆြးေႏြးပြဲအတြင္းမွာ အစုအဖြဲ႔အလိုက္ ေဆြးေႏြးၾကတယ္ခင္ဗ်၊ အဲဒီအခါမွာ အစုအဖြဲ႔ေတြ ေဆြးေႏြးျပီးရရွိလာတဲ့ အခ်က္ေတြကို စုေပါင္းျပီး ညီလာခံၾကီးမွာ ခ်ျပလိုက္တဲ့အခါမွာ ညီလာခံကို MPC ဦးေဆာင္သူေတြက အစုအဖြဲ႔ေဆြးေႏြးမႈက ရရွိတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ျပန္ခ်ျပတဲ့အခါမွာ အကုန္မပါေတာ့ဘဲ တည္းျဖတ္ ခ်န္ထားခဲ့တယ္ဆိုၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ေတြက မေက်နပ္ဘူးလို႔ၾကားတယ္။
.
ေျဖ ။ အဲဒါက ဒီလုိဗ် တစ္ခ်ိဳ႕ ကိစၥေတြမွာ ဒါက ပထမဦးဆံုးအၾကိမ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ လူတုိင္းက မိမိတုိ႔ေျပာတဲ့ ကိစၥဟာ မွားသည္ျဖစ္ေစ မွန္သည္ျဖစ္ေစ ေနာက္ျပီးေတာ့ ဒီေဆြးေႏြးပြဲနဲ႔ သက္ဆုိင္သည္ျဖစ္ေစ မသက္ဆုိင္သည္ျဖစ္ေစ ထည့္ခ်င္တယ္၊ တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ အခ်က္ေတြက မသက္ဆုိင္ဘူးဗ်၊ အဲေတာ့ ဒီထည့္ျခင္း မထည့္ျခင္းဆုိတာကလည္း အဓိကေတာ့ MPC ကလုပ္တာမဟုတ္ဘူးဗ်၊ ဒီလုိ ကြ်န္ေတာ္တို႔အေနနဲ႔ ဒီလုိကိစၥမ်ိဳးေတြမွာ အေသအခ်ာ အက်ိဳးေဆာင္ေပးမယ့္ အက်ိဳးေဆာင္ေတြ လုိအပ္တယ္၊ အဲေတာ့ အက်ိဳးေဆာင္အဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းေပးလုိက္ပါတယ္၊ အျပင္က ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ဆရာမ ဂ်ာနန္တုိ႔ ေဒါက္တာ ေက်ာ္ရင္လိႈင္တုိ႔ဦးေဆာင္ျပီးေတာ့ေပါ့၊ ဆရာမ ဂ်ာနန္ဆုိတာက တုိင္းရင္းသားပဲေလ၊ အဲလိုဦးေဆာင္ျပီးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဖြဲ႔ေပးလုိက္တယ္၊ အဲဒီအက်ိဳးေဆာင္ေတြက ေနာက္ဆံုး အက်ိဳးေဆာင္ေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းလမ္းညြန္ထဲမွာ သူတု႔ိေတြက အက်ဥ္းခ်ံဳး (summary) ေရးေပးရမယ္ဆုိတာ တိတိက်က်ပါ ပါတယ္။ ဘာလုိ႔ဆုိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔က ေရးတယ္ဆုိရင္ ဘက္လုိက္တယ္တို႔ ဟိုဟာမပါဘူး ဒီဟာမပါဘူးဆုိတာမ်ိဳး ျဖစ္မွာေၾကာက္တဲ့အတြက္ သူတုိ႔ကိုယ္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အကုန္လံုးလႊဲလုိက္တယ္၊ အဲေတာ့ သူတုိ႔က ေရးရတာျဖစ္တယ္၊ အဲေတာ့ သူတုိ႔မွာ ၾကေတာ့လည္း ဖိအား ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္၊ အဲေတာ့ ဒီေဆြးေႏြးပြဲၾကီးကို ဦးေဆာင္တဲ့လူေတြက ဒီဟာထည့္မေပးဘူး ဟိုဟာထည့္မေပးဘူးဆုိတာမ်ိဳး ျဖစ္ေနတယ္၊ အဲဒီလုိလည္းမဟုတ္ဘူး ဆုိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔က ေနာက္တစ္ခါက်ရင္ ဒါမ်ိဳးေတြ ဘယ္လိုမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္ရင္ေကာင္းမလည္းဆိုတာမ်ိဳးက ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ စဥ္းစားရမယ္ ။ ဒါေတြကို ေရွ႕လာမယ့္ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြမွာ ဒီထက္ပိုေကာင္းေအာင္လုိ႔ ဘယ္လိုလုပ္ရမလည္းဆုိတာကိုး ကြ်န္ေတာ္တို႔က အခုစဥ္းစားေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
.
ေမး ။ ဒုတိယအၾကိမ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံကို ဘယ္ေတာ့ေလာက္စျဖစ္မလည္းခင္ဗ်။
.
ေျဖ ။ ဒုတိယအၾကိမ္က ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာတုန္းက အျမန္္ဆံုစဖုိ႔ ဆုိျပီးေတာ့ အဆုိျပဳလႊာတစ္ခု တင္တာရွိတယ္၊ ေနာက္ျပီးေတာ့ မူေဘာင္ထဲမွာ (၄) လတစ္ၾကိမ္လုပ္ရမယ္လို႔ ပါတာရွိတယ္။ အျမန္ဆံုးလုပ္ပါ ဆိုတဲ့ ကိစၥက (၃)လလည္းျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္ (၂)လလည္း ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ ဒါေပမယ့္ အျမန္ဆံုးလုပ္ပါဆုိတဲ့ ကိစၥက လိုအပ္ခ်က္အရ အၾကံျပဳတာျဖစ္ေပမယ့္ လက္ေတြ႔လုပ္ႏုိင္ဖို႔ ခက္တယ္၊ ကြ်န္ေတာ့္အျမင္ေျပာရရင္ အခုႏုိင္ငံေရးအေနအထားအရ (၄)လ အတြင္းမွာ ျဖစ္ႏုိင္ဖုိ႔ေတာင္ မလြယ္ဘူး။ ဒီ (၄) လဆုိတာက ဇန္နဝါရီလ (၁၆) ကေနတြက္လိုက္ရင္ ေမလ (၁၂)ရက္ကေန (၁၆) ရက္ဝန္းက်င္အတြင္း လုပ္ရမယ္ ဆိုတဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ရွိႏုိင္ငံေရးအေနအထားအရ မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ကြ်န္ေတာ့္အျမင္အရေတာ့ အျမန္ဆံုးျဖစ္ႏုိင္ရင္ ဇူလိုင္ ၾသဂုတ္ေလာက္မွာ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ ဒါကလည္း ေနာက္တက္လာမယ့္အစိုးရက ျငိမ္းခ်မ္းေရး ဘယ္လုိဆက္လုပ္မယ္ဆုိတဲ့ အေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။
.
ေမး ။ ျပီးခဲ့တဲ့ ေဖေဖာ္ဝါရီလအတြင္းက UPDJC အစည္းေဝးမွာေကာ ဘာေတြေဆြးေႏြးျပီး ဘာေတြဆံုျဖတ္ခဲ့ၾကလည္းခင္ဗ်။
.
ေျဖ ။ UPDJC အစည္းအေဝးရဲ႕ အဓိကေတာ့ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ ျပင္ရမယ့္ ကိစၥေတြ ေျပာၾကတာရွိတယ္၊ ျပီေတာ့ UPC ကေဆြးေႏြးခ်က္္ေတြအေပၚမွာ မွတ္တမ္းစာအုပ္ထုတ္ဖို႔ ကိစၥေတြရွိတယ္၊ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ လက္မွတ္မထုိးရေသးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြကို လက္မွတ္ထုိးဖုိ႔အတြက္ ရွင္းျပဖုိ႔ကိစၥေတြ အဲဒါေတြပါ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ျပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ပတ္က ကြ်န္ေတာ္တို႔ ခ်င္းမုိင္သြားျပီးေတာ့ မြန္(MNSP) တို႔ KIO တုိ႔ KNPP တုိ႔ အျခားအဖြဲ႔ေတြကို ရွင္းျပျပီးသားျဖစ္တယ္၊ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနကိုလည္း ရွင္းျပတယ္၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအေျခအေနကိုလည္း ရွင္းျပခဲ့တယ္၊ အေျပာင္းအလဲ အေျခအေနကိုလည္း ရွင္းျပခဲ့တယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔ ရွင္းျပခဲ့ျပီးျဖစ္တယ္။ ဒီဟာေတြက လုပ္ရ ကိုင္ရမွာေတြက အမ်ားၾကီးက်န္ေသးတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ပထမဆံုးျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မယူခဲ့ဘူးဗ်၊ အဲေတာ့ ဒုတိယေဆြးေႏြးပြဲက စျပီးေတာ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ယူရမယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ယူျပီဆုိရင္ ပိုခတ္ခဲမယ္၊ ဆိုလုိတဲ့သေဘာကေတာ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ယူႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ပိုျပီးေတာ့ အခ်ိန္ယူရမယ္၊ ပိုျပီးေတာ့ ျပင္ရမယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မုိ႔ ဒုတိယအၾကိမ္လုပ္မယ့္ ျပည္ေထာင္စုျငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံဟာ ပိုျပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ရမယ္ ပိုျပီးေတာ့ ခက္ခဲႏုိင္မယ္လို႔ ကြ်န္ေတာ္ထင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔ ဒါကို ပုိျပီး အာရံုစိုက္သင့္တယ္လုိ႔ ကြ်န္ေတာ္ထင္တယ္။
.
ေမး ။ ဦးေအာင္မင္းကလည္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဆက္လုပ္မယ္လုိ႔ေျပာထားတယ္ခင္ဗ်၊ အဲေတာ့ ဆရာတုိ႔ အေနနဲ႔က အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာလည္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥေတြမွာ ပါဝင္ေနအံုးမယ္လုိ႔ ေျပာတာလားခင္ဗ်။
.
ေျဖ ။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔က NLD နဲ႔ ေဆြးေႏြးေနတုန္းပဲ ရွိတာေပါ့၊ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ သူတုိ႔က အခုအလုပ္ရႈပ္ေနတယ္ေလ၊ ေဆြးေႏြးေနတုန္းပဲရွိေသးတယ္၊ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကိုေတာ့ အၾကိမ္ၾကိမ္ အခါခါ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ရွင္းျပတာေတြ ရွိတယ္၊ ဆုိေတာ့ သူတုိ႔ဘက္က ေနာင္တက္လာမယ့္အစိုးရက ဘယ္လိုဆံုးျဖတ္မလည္းဆုိတာ မသိေသးဘူး။
.
ေမး ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ပတ္သတ္ျပီးေတာ့ MPC ကိုေက်းဇူးတင္တဲ့အေၾကာင္း UPC မွာ ေျပာၾကားဖူးပါတယ္၊ ေနာက္ျပီးေတာ့ အခုတစ္ပတ္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ဂ်ာနယ္က ဦးဥာဏ္ဝင္းကို အင္တာဗ်ဴး လုပ္တဲ့အခါမွာလည္း MPC ကိုအသိအမွတ္ျပဳတယ္၊ ဆက္ျပီးေတာ့လည္း ျငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ ပါဝင္ေနအံုးမယ္ဆုိတဲ့ ပံုစံမ်ိဳး အရိပ္အေရာင္ ေျပာၾကားထားတာရွိပါတယ္၊ အဲေတာ့ ဆရာတို႔အေနနဲ႔ေကာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ ဆက္ျပီးေတာ့ ပါဝင္လုပ္ကိုင္ေနအံုးမယ္လုိ႔ ဆံုးျဖတ္ထားတာရွိလားခင္ဗ်၊ ေနာက္ျပီးေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး ပါဝင္ဖို႔ ဖိတ္ေခၚရင္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ ရွိလားခင္ဗ်။
.
ေျဖ ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိရင္ က်ရာေနရာက လုပ္မွာေပါ့ေနာ္၊ အျပင္ကျဖစ္ျဖစ္ အတြင္းကျဖစ္ျဖစ္ေပါ့၊ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္းဆုိေတာ့ အထူးသျဖင့္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆုိပါေတာ့ လက္နက္ကိုင္တုိင္းရင္းသသား ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ကို ရင္းႏွီးခဲ့တယ္၊ အစကတည္းက သိခဲ့တယ္၊ အခုလည္း ပိုျပီးေတာ့ ရင္းႏွီးလာတာေပါ့ေနာ္၊ တပ္မေတာ္ကိုလည္း သိလာတယ္ ႏုိင္ငံေရးပါတီလည္း သိလာတယ္၊ အျခားအေရးၾကီးတဲ့ ႏုိင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုလည္း သိလာတယ္၊ ဆုိလုိတဲ့ သေဘာက ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံရဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ဆိုတာက တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္ ဆက္ဆံေရး ထူေထာင္တာဗ်၊ ဘာလုိ႔ဆုိေတာ့ ဖက္ဒရယ္စနစ္ဆုိတာက ခြဲထြက္ေရးမဟုတ္ဘူး၊ ခြဲထြက္သြားျပီ ဆုိတာနဲ႔ ဆက္ဆံစရာမလုိေတာ့ဘူး၊ အဲေတာ့ MPC ေလာက္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ပတ္သတ္ျပီးေတာ့ အေတြ႔အၾကံဳမ်ားတဲ့ အဖြဲ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ႏုိင္ငံမွာမရွိဘူးလုိ႔ နားလည္တယ္၊ ဒီလုိ နားလည္မႈေတြ အေတြ႔အၾကံဳေတြ တည္းေဆာက္ထားတဲ့ ဆက္ဆံေရးေတြ ျမင္ႏုိင္တဲ့ အနာဂတ္ေတြ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ အနာဂတ္အတြက္ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြ ဒါေတြက စုေပါင္းျပီးေနတာ စုေပါင္းျပီးေနတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒါေတြကိုေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔ လြယ္လြယ္ကူကူေတာ့ စြန္႔ပစ္မွာမဟုတ္ဘူး။
.
ေမး ။ ေနာက္တစ္ခုကြ်န္ေတာ္တို႔ၾကားေနရတာကေတာ့ MPC ေနရာကို ေဗဒါအင္စတီက်ဳ႕နဲ႔ အစားထုိး မယ္ဆုိတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးေတြ ေနာက္ျပီးေတာ့ ဆရာတုိ႔ Peace and Reconciliation Center (PRC) နဲ႔ အစားထိုးဖုိ႔ဆုိတာမ်ိဳးေတြၾကားေနရတယ္ခင္ဗ် အဲဒါေတြက ဘယ္လုိျဖစ္ႏုိင္မလည္း၊
.
ေျဖ ။ ခုနက ေဗဒါအင္စတီက်ဳ႕ဆုိတဲ့ကိစၥ ကြ်န္ေတာ္မသိဘူးခင္ဗ်၊ ဘာလုိ႔ဆုိေတာ့ ေနာင္တက္လာမယ့္ အစိုးရကေတာ့ ခုနက ကြ်န္ေတာ္ေျပာသလုိ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္တဲ့အခါမွာ သူလုိခ်င္တဲ့ သူ႔ပံုစံနဲ႔ သူ႔စိတ္တုိင္းက် လုပ္မွာဘဲ၊ ဒါကေတာ့ သူလုပ္မယ့္ကိစၥက်ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔လည္း မသိဘူး ကြ်န္ေတာ္တုိ႔လည္း မေျပာႏုိင္ဘူးေပါ့ေနာ္ ဒါေလးတစ္ခုေတာ့ ရွိတာေပါ့။
.
ေမး ။ ခုနတုန္းက ေျပာတဲ့အထဲမွာလည္း ပါတယ္ခင္ဗ် NCA လက္မွတ္မထိုးရေသးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြကို ခ်င္းမုိင္မွာ သြားေတြ႔တယ္ေလ ဘာေတြ ေျပာဆုိေဆြးေႏြးခဲ့လည္း၊ ဘာေတြ သေဘာတူညီမႈ ရခဲ့ေသးလည္းခင္ဗ်၊ ေနာက္ျပီးေတာ့ သူတုိ႔က လက္မွတ္ထုိးလာႏုိင္လားခင္ဗ်။
.
ေျဖ ။ လက္မွတ္ထုိးတာ မထုိးတာ ကေတာ့ သူတုိ႔သေဘာေပါ့ ၊ သူတုိ႔မွာလည္း အခက္အခဲေလးေတြ ရွိပါတယ္၊ အဲေတာ့ ဥပမာ KIO မြန္ျပည္သစ္ KNPP စသျဖင့္ေပါ့ေလ ဒီအဖြဲ႔အၾကီးေတြေပါ့ ၊ ဒီအဖြဲ႔ၾကီးေတြ လက္မွတ္မထုိးဘူး ဆိုတဲ့ ကိစၥဟာ NCA ကို မၾကိဳက္လုိ႔ မထုိးတာမဟုတ္ဘူးခင္ဗ်၊ ခင္ဗ်ား မွတ္မိလိမ့္မယ္ NCA ေဆြးေႏြးပြဲမွာ သူတို႔ေတာက္ေလွ်ာက္ ပါခဲ့တယ္၊ အဆံုးထိ သူတို႔ေဆြးေႏြးခဲ့တာျဖစ္တယ္၊ NCA ထဲမွာ ပါတဲ့ အခ်က္ေတြက သူတုိ႔ယူလာခဲ့တာျဖစ္တယ္။ သူတုိ႔ မထုိးဘူးဆုိတဲ့ ကိစၥဟာ All Inclusive ျဖစ္တယ္ အားလံုးပါဝင္ေရး ကိစၥျဖစ္တယ္၊ All Inclusive က အားလံုးလက္ခံတဲ့ဟာ ျဖစ္တယ္ အစိုးရလည္း လက္ခံတယ္၊ သူတုိ႔လည္းလက္ခံတယ္ ဒါေပမယ့္ ျပႆနာက အစုိးရလက္ခံတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔ သူတုိ႔လက္ခံတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔က ပံုစံေလးေတြ ကြာေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ All Inclusive ဆိုတာက တစ္ျပိဳင္ထဲမွာေတာ့ အကုန္လံုး ပါဝင္ေရးက ရဖုိ႔မျဖစ္ႏုိင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ဘယ္လုိတစ္ဆင့္ျခင္းသြားမလည္းဆုိတ့ဲ နည္းလမ္းရွာ ဖုိ႔လိုတယ္။ အဲဒီကိစၥမ်ိဳးေတြေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ သူတုိ႔နဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့တယ္၊ သူတို႔အေနနဲ႔က All Inclusive ရမွ ထုိးမယ္ဆုိလုိ႔ရွိရင္ေတာ့ ဒီက ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္က သူ႔ဘာသာဆက္သြားမွာဘဲ။ ဘာျဖစ္လုိ႔လည္း ဆုိေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိတာ တစ္ေယာက္နဲ႔ရရ ႏွစ္ေယာက္နဲ႔ရရ လုပ္ရမွာဘဲ သံုးေယာက္ရလည္း လုပ္ရမွာဘဲ အခုဟာက ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ႏိုင္ငံရဲ႕ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က ျငိမ္းခ်မ္းသြားျပီဗ်ာ။
.
ေနာက္ဆံုးက်န္ေနခဲ့တာက ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းနဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ဘဲ က်န္ေနတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လို႔ ကခ်င္နဲ႔ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ေျပလည္ရင္ ေျပလည္ျပီ အဲလိုေျပာရင္ေျပာလုိ႔ရတယ္၊ ဥပမာ မြန္ျပည္သစ္နဲ႔ KNPP ဆိုရင္ လက္မွတ္ထုိးကတည္းက ေသနတ္တစ္ခ်က္ေတာင္ မေပါက္ဘူး။ အဲေတာ့ သူတုိ႔မွာလည္း အခက္အခဲေလးေတြ ရွိပါတယ္၊ သူတုိ႔အခတ္အခဲက ဘာလည္းဆုိေတာ့ ခုနက ေျပာသလုိ All Inclusive ကိစၥလည္း ရွိတယ္၊ ေနာက္အခတ္အခဲတစ္ခုက သူတုိ႔အေနနဲ႔ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္စဥ္းစားခ်က္ေလးမွာ တစ္ခ်ိဳ႕ နည္းနည္းေလး လြဲသြားတာေလးေတြ ရွိႏုိင္တယ္လုိ႔ ထင္တယ္၊ ဥပမာ ဆုိပါေတာ့ သူတုိ႔ အေနနဲ႔က ဒီ NCA စာခ်ဳပ္ တစ္ခုလံုးမွာ အမ်ားဆံုးက သူတုိ႔ယူလာတာ ဒီယူလာတဲ့ ကိစၥကို နံပါတ္တစ္ သူတုိ႔က ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က လက္မွတ္မထိုးဘူးလုိ႔ သူတုိ႔စိတ္ထဲမွာ ထင္ေနတာ ၊ ေနာက္တစ္ခုက အစိုးရက NCA ထဲက ကတိအတုိင္းလုပ္မယ္လုိ႔ သူတုိ႔မထင္ထားဘူး။ ဒါေပမယ့္ ခင္ဗ်ားျမင္တဲ့အတုိင္းပဲ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္က လက္မွတ္ထုိးတယ္၊ ေသေသခ်ာခ်ာ သံဓိဌာန္ထားျပီး လုပ္တယ္၊ အစိုးရက သူေျပာတဲ့ အတုိင္းပဲ အခုဆက္လုပ္ေနတယ္။ အခု ဒီမွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးက တန္႔ေနတယ္ဆုိတာ ႏုိင္ငံေရးအေျခအေနေၾကာင့္ တန္႔ေနတယ္လို႔ ေျပာရမယ္။ JMC ဆိုလည္း ေတာ္ေတာ္ကို ျပည့္စံုေနျပီ၊ UPDJC ဆုိလည္း ျပည့္စံုေနျပီ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲဆုိလည္း ေတာ္ေတာ္ေလးျပည့္စံုေနျပီ၊ ခုနကေျပာသလုိ ထပ္ျဖည့္စရာ ျပင္စရာေတြလည္း ရွိေနတာေပါ့ ဒါေတာ့ အျမဲတမ္းဘဲ လုပ္သြားရမယ္ေလ။ ဆုိေတာ့ အဲဒီအေပၚမွာလည္း သူတုိ႔ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ စဥ္းစားခ်က္ေလးေတြ လြဲသြားတာရွိမယ္။ ဒါေတြကိုလည္း သူတုိ႔ ဘယ္လိုျပင္ႏုိင္မလည္း အားလံုးဝုိင္းစဥ္းစားထားဖုိ႔ေတာ့လုိတယ္၊ သူတုိ႔ကိုလည္း ရန္ကုန္လာဖုိ႔ ေနျပည္ေတာ္လာဖုိ႔ ဒီအစိုးရလက္ထက္ မကုန္ခင္မွာဘဲ လာၾကဖုိ႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဖိတ္ေခၚခဲ့ပါတယ္။
.
တုိက္တာေတာ့ ဘယ္တက္ႏုိင္မလည္းဗ်ာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေအာက္ေျခမွာရွိတဲ့ တပ္ေတြဆုိတာက အင္မတန္ ရႈပ္ေထြးတ့ဲ သဘာဝ ရွိတယ္၊ အေၾကာင္းမ်ိဳးစံုေၾကာင့္ တုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္ႏုိင္တယ္၊ ဒါကို တုိက္ပြဲမျဖစ္နဲ႔ုလို႔ သြားေျပာလုိ႔ မရဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူ႔ဘာသာ တုိက္ပြဲျဖစ္တာထား ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကေတာ့ ဘယ္ေလာက္တုိက္တုိက္ ေဆြးေႏြးေနဖုိ႔လိုတယ္၊ ဒါေတြဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္ေတြျဖစ္တယ္၊ ဒါေတြကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆီမွာ လက္ေတြ႔ ပိုျပီးေတာ့ ခိုင္မာေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔လုိတယ္၊ အခု KIO တုိ႔နဲ႔လည္း တစ္ခါတစ္ေလ ပစ္တာခတ္တာရွိတယ္ ဒါေပမယ့္ ေျပာေနတာပဲ ဒီထက္ပိုေျပာဖုိ႔လုိတယ္။
.
ေမး ။ NCA မွာ လက္မွတ္မထုိးရေသးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီးေတာ့ UNFC ကလည္းေၾကညာထားပါတယ္၊ လက္မွတ္မထိုးရေသးတဲ့ အဖြဲ႔ေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီးေတာ့ မတုိက္ခိုက္ပါဘူးဆုိတဲ့ စစ္ေရးအာမခံခ်က္ေပးရင္ ရတယ္ဆုိတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးေျပာထားတယ္ခင္ဗ်၊ ဒါကို တပ္မေတာ္ဘက္က မေပးႏိုင္ဘူးလားခင္ဗ်၊ ဒီကိစၥက ေတာ္ေတာ္ေလး နက္ရိႈင္းလား သိခ်င္ပါတယ္ခင္ဗ်။
.
ေျဖ ။ မဟုတ္ဘူးဗ် ဒီလုိရွိတယ္၊ ပဋိပကၡဆုိတာက ႏွစ္ဖက္ရွိတာေပါ့ တစ္ဖက္ထဲ မရဘူး၊ အဲေတာ့ အဲလိုေျပာလိုက္လုိ႔ရွိရင္ ပဋိပကၡမွာ တပ္မေတာ္ၾကီးဘဲ တာဝန္ရွိတယ္ဆိုတာမ်ိဳး ျဖစ္သြားျပီ၊ အဲလိုမဟုတ္ဘူး ခင္ဗ် ပဋိပကၡမွာ မွားျခင္းမွန္ျခင္း မရွိဘူးဗ်၊ ခုနက ခင္ဗ်ားေျပသလုိဆုိ တပ္မေတာ္က မွားတယ္ဆုိတာမ်ိဳး ျဖစ္ေနတာေပါ့။ အဲလုိေျပာလုိ႔ မရဘူး အဲလိုဆိုလုိ႔ရွိရင္ အေျခက မရႏုိင္ဘူး၊ ဘာေၾကာင့္လည္းဆုိလုိ႔ ရွိရင္ ပဋိပကၡမွာ တစ္ဖက္တည္းကို အပစ္ပံုျခဖို႔ဆုိတာ သိပ္လြယ္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လို႔ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔အေနနဲ႔က အေတြ႔အၾကံဳအရ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေျပာျပေနတာက ပဋိပကၡမွာ တပ္မေတာ္ကိုလည္း အျပစ္ပံုခ်လုိ႔ မရဘူး၊ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အင္အားစုေတြကိုလည္း အပစ္ပံုခ်လုိ႔မရဘူး။ ေရွ႕တန္းမွာ တစ္ခုခု ပစ္ၾကတယ္ ဆုိရင္ ဘယ္သူမွားတယ္မွန္တယ္ဆုိတာ ဘယ္လုိလုပ္ သြားေျပာမလည္း၊ အေၾကာင္းမ်ိဳးစံုေၾကာင့္ ျဖစ္ႏုိင္တယ္။ အစိုးရတပ္က ပစ္တာလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္ တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အင္အားစုေတြက ပစ္တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္၊ အခြန္ေကာက္လုိ႔လည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္၊ လမ္းမွားျပီး လူမွားျပီးေတာ့လည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္၊ ျပန္ေပး ဆြဲလို႔လည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္ အမ်ားၾကီး ျဖစ္ႏုိင္တယ္၊ အမ်ိဳးစံုျဖစ္ႏုိင္တယ္၊ ဒါကို ဘယ္သူမွားတယ္ မွန္တယ္ဆုိတာကို ကြ်န္ေတာ္တုိ႔က မသိတဲ့ အခ်ိန္မွာ အပစ္တင္ဖုိ႔ ခတ္တယ္။ အဲေတာ့ တစ္ဖက္ထဲကပဲ အစိုးရကို တပ္မေတာ္ကို ေျပာေနမယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ဒီပြဲက မျပီးဘူး။ ကိုယ့္ဘက္မွာလည္းရွိတယ္၊ အဲေတာ့ ႏွစ္ဖက္လံုးမွာရွိတယ္၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဆီမွာက လက္နက္ကိုင္အင္အားစုေတြက အမ်ားၾကီးျဖစ္ေတာ့ ဘက္ေတြက အမ်ားၾကီးဘဲ၊ ဒါကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ နားလည္ဖို႔လုိတယ္။ ကိုယ့္ဘက္ကေနျပီးေတာ့ တစ္ျခားဘက္ကို ေတာင္းဆုိမယ္ဆုိရင္လည္း ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ဘက္ကေနျပီးေတာ့ ကဲ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဘက္ကေနျပီးေတာ့ ဘာေတြလုပ္ေပးႏုိင္မယ္ဆုိတာကိုလည္း ေျပာအံုးေလ။ အပစ္တင္ေနရင္ ပြဲမျပီးဘူး။
.
အခုဟာက UNFC လုပ္ေနတဲ့ Design က တစ္ခါတစ္ေလ ေျပာတာေတြက အပစ္တင္သလုိျဖစ္ေနတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔က အပစ္တင္တာထက္ကို အေျဖရွာေစခ်င္တယ္၊ All Inclusive ကို အခုမရဘူးဆုိရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလည္း၊ တစ္လအတြင္း ႏွစ္လအတြင္း ဘယ္လိုရေအာင္လုပ္မလည္း၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ ရဲ႕ သေဘာသဘာဝဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႔က ဒီမွာေဆြးေႏြးေနတယ္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဟာ အေျဖက ဒီမွာဆုိလုိ႔ ရွိရင္ ဒီအေျဖရဖုိ႔အတြက္ ပေရာဆက္ ေတြရွိတယ္၊ ဒါေလးကို ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ရေအာင္လုပ္ရင္ ေနာက္ေျဖရွင္းဖုိ႔ အတြက္ လမ္းစပြင့္သြားျပီ အဲဒီလမ္းစကို နင္းျပီးမွ ေနာက္အေျခအေနေကာင္းကို ေရာက္ဖုိ႔ ဆက္နင္းရတာ၊ အဲဒါမွ ေနာက္ဆံုး အခတ္အခဲကို ေျဖရွင္းလုိ႔ရတာ ။ ဒီမွာေျပာေနတာက All Inclusive က ေနာက္ဆံုး အဆင့္ဘဲ။ တစ္ခါထဲ ခုန္ေက်ာ္သြားလုိ႔ မရဘူး၊ လက္ေတြ႔ျပႆနာေတြက ျဖစ္ေနတာ ေပၚလစီေတြကို ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေက်ာ္သြားလုိ႔ မရဘူး။ အဲေတာ့ အဲလုိေက်ာ္သြားႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ နည္းရွာရတယ္၊ အခု All Inclusive ကို မပါႏုိင္ရင္ ေနာက္ပါႏုိင္မယ့္အဆင့္ကို ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ စဥ္းစားရတယ္၊ ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ ပါႏိုင္မလည္း ဥပမာဆုိလုိ႔ရွိရင္ ကိုးကန္႔ ပေလာင္ AA ပါလုိ႔မရဘူး။ အခုေလာေလာဆယ္ မြန္ရယ္ KIO ရယ္ KNPP ရယ္ ပါလုိက္မယ္ဆုိရင္ အခုျဖစ္ေနတဲ့ ေျမာက္ပိုင္းက ျပႆနာ အမ်ားၾကီး ေျပလည္သြားဖုိ႔ ရွိတယ္၊ အဲဒါဆုိလုိ႔ရွိရင္ ေနာက္လူေတြပါလာဖုိ႔အတြက္ အမ်ားၾကီး လမ္းစပြင့္သြားမယ္၊ ကြ်န္ေတာ္ဒီနားမွာ ကြ်န္ေတာ့္အသက္နဲ႔လည္းျပီး ေျပာရဲတယ္၊ ဆုိလိုတဲ့ သေဘာကေတာ့ ပဋိပကၡရဲ႕ သေဘာကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္က ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ထားတယ္ ခင္ဗ်ားက လုပ္မထားဘူးဆုိရင္ မလုပ္ထားတဲ့အတြက္ ကြ်န္ေတာ့္လာ ထိခိုက္မွာဘဲ၊ အခု KIO သာ လက္မွတ္ထုိးလုိက္လုိ႔ ရွိရင္ သူမ်ားမွာ ရွိတဲ့ဟာေတြက အမ်ားၾကီးျငိမ္သြားႏုိင္တယ္၊ အခုေတာ့ KIO ကလည္း လက္မွတ္ထုိးမထားဘူး ထုိးထားတဲ့အဖဲြဲ႕ေတြကိုလာျပီး ျခိမ္းေျခာက္တဲ့ ပံုစံမ်ိဳးေတြေတာင္ျဖစ္ေနတယ္ အေနအထားေတြကေလ။
.
ဆုိေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုိတာ A ကေန B ကိုသြားဖုိ႔အတြက္ကို ၾကားထဲမွာ အေသးေလးေတြ ဖန္တီးသြားရတယ္။ All Inclusive ဆုိတာကလည္း AA တုိ႔ TNLA တို႔ဆီေရာက္ဖုိ႔က တစ္ဆင့္ျခင္းဆီ သြားရမွာ။ တစ္ဆင့္ျခင္းစီမသြားရင္ မေရာက္ႏုိင္ဘူး ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ All Inclusive ျဖစ္ဖုိ႔ အိႏၵိယနဲ႔ စကားေျပာရမလား၊ နာဂက လက္မွတ္မထုိးေသးဘူး ေနာက္တရုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ စကားေျပာရမလား အမ်ားၾကီး က်န္ပါေသးတယ္၊ လြယ္လြယ္ေလးနဲ႔ ခင္ဗ်ားဘက္က အပစ္အခတ္ကိုေလွ်ာ့လုိက္တာ All Inclusive ကိုလုပ္လုိက္ဗ်ာလုိ႔ ေျပာလုိ႔မရဘူး၊ တစ္ဆင့္ခ်င္းစီ လက္ေတြ႔ဆန္ဆန္ ခ်င္းကပ္ဖုိ႔လုိတယ္။ ထုိင္ေအာ္ ေနလုိ႔ မရဘူး၊ လက္ေတြ႔လုပ္ဖုိ႔ လုိတယ္၊ ဆုိေတာ့ တုိင္းရင္းသားေတြအေနနဲ႔ စိုးရိမ္ခ်က္ေတြကိုလည္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ နားလည္တယ္ ဒါေပမယ့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ တုိင္းရင္းသားေတြ ဘက္က စိုးရိမ္ရင္ တပ္မေတာ္ဘက္ကလည္း စိုးရိမ္မွာဘဲ။ ဒါကို ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ မွ်မွ်တတ ၾကည့္တက္ဖုိ႔ လုိတယ္။ ဒါေတာင္ ဘယ္သူစပစ္လည္းဆုိတာမ်ိဳးက ေျပာဖုိ႔ အေတာ္ခတ္ ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး ခိုင္မာလာတာနဲ႔အမွ် ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲက ပိုအားေကာင္းလာမွာပါ။ ႏုိင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲ အားေကာင္းလာတာနဲ႔အမွ် အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးက ပိုခုိင္မာလာမယ္။ ဒီလုိ အျပန္အလွန္ရွိေနတဲ့ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။
.
ေမး ။ အစုိးရသစ္တက္လာျပီးရင္ လက္မွတ္ထုိးထားတာလည္း တုိင္းရင္းသားေတြပဲ မထိုးရေသးတာလည္း တုိင္းရင္းသားေတြပဲဆိုေတာ့ အစိုးရသစ္က လက္မွတ္ထိုးတာပိုေကာင္းတယ္ဆုိျပီး လက္မွတ္ထုိးဖို႔ က်န္တဲ့အဖြဲ႔အားလံုးကို ကမ္းလွန္းလုိက္ရင္ တပ္မေတာ္က လက္မခံတဲ့ ကိုးကန္႔တုိ႔လုိ အဖြဲ႔အစည္းကရွိေနေတာ့ တပ္မေတာ္က အဲဒီေပၚမွာ ဘယ္လုိ သေဘာထားႏုိင္မလည္းခင္ဗ်။
.
ေျဖ ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ လက္ရွိအစိုးရအေနနဲ႔ အစိုးရဆုိတာ တပ္မေတာ္အပါအဝင္ေပါ့ေနာ္ ကိုးကန္႔ကိစၥေပါ့ ၊ ကိုးကန္႔ဟာ တရားဝင္ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ထားတဲ့ ကိုးကန္႔အစုိးရကို တုိက္ခိုက္တယ္၊ ႏုိင္ငံေတာ္ကို တုိက္ခုိက္တယ္၊ ဒါဟာ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ေစာ္ကားတာျဖစ္တယ္၊ ဒီမုိကေရစီကို ေစာ္ကားတာျဖစ္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔ ကိုးကန္႔နဲ႔ပတ္သတ္ရင္ လက္ရွိအစိုးရရဲ႕ Policy က မေဆြးေႏြးေရး ျဖစ္တယ္၊ စကားမေျပာေရး ျဖစ္တယ္၊ ပေလာင္နဲ႔ AA ကလည္း ကိုးကန္႔ကိစၥမွာ ပါဝင္ခဲ့တယ္။ ကြ်န္ေတာ့္ အျမင္ေျပာရရင္ ပေလာင္နဲ႔ AA က နည္းနည္းလြယ္တယ္ ကိုးကန္႔ကိစၥက ပိုရႈပ္ေထြးတဲ့ သေဘာမွာ ရွိတယ္။ ဆိုေတာ့ ဒါက အခုလက္ရွိ Policy ေပါ့ေနာ္၊ အခုလုိ လက္ရွိ Policy ကို ေနာက္အစိုးရမွာ ေျပာင္းလဲခ်င္တယ္ ဆုိရင္ေတာ့ တပ္မေတာ္နဲ႔ ညွိရဖို႔ လုိလိမ့္မယ္ ဒါကကြ်န္ေတာ္အဲသလုိပဲ နားလည္တယ္။ တပ္မေတာ္နဲ႔ ေျပလည္တယ္ဆုိလုိ႔ ရွိရင္ေတာ့ မည္သူမဆုိ တရားဝင္အဖြဲ႔အစည္းအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳလာဖုိ႔ မခတ္ခဲပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ တပ္မေတာ္နဲ႔ ညွိဖုိ႔ေတာ့ လုိပါတယ္။ ဘာလုိ႔ဆုိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ စားပြဲေပၚမွာ ေဆြးေႏြးရတာဟာ ခက္ခဲတယ္ဆုိေပမယ့္ တစ္ကယ္တမ္းက်ေတာ့ ပဋိပကၡေတြမွာ အသက္ဆံုးရံႈးရတာဟာ ေရွ႕တမ္းက ႏွစ္ဖက္စစ္သားေတြပဲ ျဖစ္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္မုိ႔လုိ႔ တပ္မေတာ္တုိ႔ တုိင္းရင္းသားတုိ႔ကို အပစ္ပံုခ်ဖို႔ဆုိတာ အင္မတန္ခက္ခဲပါတယ္၊ ေရွ႕တန္းမွာ အရင္ေသဆံုးရတဲ့လူေတြ ပဋိပကၡမွာ ၾကံဳေတြ႔ရတဲ့ လူေတြဟာ သူတုိ႔ေတြပဲျဖစ္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ အပစ္တင္ေနတာထက္ အေျဖရွာဖုိ႔ကို ကြ်န္ေတာ္ေျပာခ်င္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္မုိ႔ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ MPC မွာ အျမဲေျပာေနတာက အပစ္တင္ျခင္းထက္ အေျဖျမန္ျမန္ရေအာင္ရွာ အေျဖျမန္ျမန္ရေလ အသက္ဆံုးရံႈးမႈ နည္းေလဘဲ။ အေျဖျမန္ျမန္ရေလ ကြ်န္ေတာ္လို႔ လိုခ်င္တဲ့ ပန္းတုိင္ေရာက္ဖို႔ နီးေလဘဲ။ အားလံုကေတာ့ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ပါဝင္ရမွာဘဲ ဘယ္လိုပါဝင္လာမလည္းေတာ့ ကြ်န္ေတာ္လည္း မေျပာႏုိင္ဘူး၊ ဒီနယ္ေျမေတြ မျငိမ္းခ်မ္းရင္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံက ျငိမ္းခ်မ္းတယ္လုိ႔ မေခၚႏုိင္ဘူး။
.
ေမး ။ NCA နဲ႔ ပတ္သတ္ျပီးေတာ့ ကိုးကန္႔လက္မွတ္မထိုးရင္ အျခားအဖြဲ႔ေတြလည္း မထုိးၾကနဲ႔ ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးကို တရုတ္အစိုးရအေနနဲ႔ ေနာက္ကေန တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြကို ကိုးၾကိဳင္တာမ်ိဳးေတြ ရွိႏုိင္မလားခင္ဗ်။
.
ေျဖ ။ အဲဒါကေတာ့ ကြ်န္ေတာ္လည္း မေျပာႏုိင္ဘူးခင္ဗ်။ ဘာလုိ႔ဆုိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္လည္း ေသခ်ာမသိဘူး၊ ဒါေပမယ့္ သတင္းေတြ ဖတ္ေနရတာ ေျပာေနၾကတာေတာ့ တရုတ္အစိုးရပါတယ္ ဆိုတဲ့ ေျပာဆုိ ေရးသားခ်က္ေတြေတာ့ ေတြ႔ေနရတယ္ခင္ဗ်။ ကြ်န္ေတာ္ကိုယ္တုိင္ေတာ့ တိတိက်က် မေျပာႏုိင္ဘူးခင္ဗ်။
.
ေမး ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီးေတာ့ အေစာကလည္းေျပာခဲ့ပါတယ္ခင္ဗ်၊ အခက္အခဲေတြလည္း ရွိမယ္ဆုိေတာ့ေလ လြယ္ကူေခ်ာေမြ႔မႈေတြလည္း ရွိမွာပါခင္ဗ်၊ အဲဒီေတာ့ ပထမအၾကိမ္တုန္းက လုပ္ခဲ့တဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံထက္ ေနာက္လာမယ့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံေတြမွာ လြယ္ကူေခ်ာေမြ႔မႈက ဘာေတြျဖစ္လာမလည္း အခက္အခဲေတြကေကာ ဘာေတြ ထပ္ေတြ႔ရမလည္း သိခ်င္ပါတယ္ခင္ဗ်။
.
ေျဖ ။ အခု (၄) ႏွစ္တာကာလမွာ ဘယ္ေလာက္ ခတ္ခဲခဲ့လည္း တုိင္းရင္းသားေတြဆုိတာက ခံစားခ်က္ပိုမ်ားတယ္၊ ဒီခံစားခ်က္ေတြကို ေျပာတက္တယ္၊ ဒီခံစားခ်က္ေတြကို နားေထာင္ႏုိင္တဲ့ စြမ္းအားရွိဖုိ႔လုိတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မုိ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ အေျဖရျခင္း မရျခင္းကိုထားလုိက္ ပထမဆံုးအေရးၾကီးတဲ့အခ်က္က ေသေသခ်ာခ်ာ နားေထာင္ႏုိင္စြမ္းရွိဖို႔လုိတယ္။ တပ္မေတာ္ရဲ႕ မေက်နပ္ခ်က္ေတြလည္းရိွတယ္၊ တုိင္းရင္းသားေတြရဲ႕ မေက်နပ္ခ်က္ေတြလည္းရွိတယ္။ ဒီမေက်နပ္ခ်က္ေတြကို နားေထာင္တက္ဖုိ႔လုိတယ္။ အဲလို နားေထာင္တက္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ေရွ႕သြားရတာ လြယ္လိမ့္မယ္ဗ်။
.
အခုလို အခ်ိန္ေပးေျဖၾကားတ့ဲ အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်။